قوشچولار
قوشچولار QUŞÇU میلادین اوللریندن آذربایجان اراضیسینده معلوم اولان تایفالاردان بیری ده قوشچو تایفاسیدیر. آذربایجان توپونیمیاسیندا بو تایفانین مسکونلاشماسی نتیجه‌سینده یارانمیش اولان توپونیم‌لر چوخدور. ائرامیزدان اول II عصرده اورتا آسیانین بیر چوخ ایالت‌لری کؤچه‌ری هونلارین هجوم‌لارینا معروض قالیر. هونلار طرفیندن غربه سیخیشدیریلمیش خالقلارا چین منبع‌لرینده «یوستی» YOSTI دئییلیر. یوستی سؤزونون ترانسکریپسیاسی تک حالدا قوش، جم حالدا قوشان فورماسینی وئریر (و. و. بارتولد). تورکلرده قوشچو آدی ایله معلوم اولان تایفا فارسلاردا کوشان شکلینده اولموشدور.
م. علیئف قارا هونلارین1227جی ایلده آذربایجانا کوشی آدی ایله گلیب مسکونلاشدیقلارینی قید ائدیر. VII عصر منبع‌لرینده سارمات تایفالاری آراسیندا خوشی‌لرین (قوشی‌لرین) ده آدی چکیلیر. بعضی مؤلف‌لر قوشچولاری هئنلارلا، دیگرلری ایسه قارا هونلارلا باغلاییرلار. قوشچولار تورک دیللی ائتنیک بیرلیک اولوب، آذربایجان، باشقیرد BAŞQIRD، تورکمن، اؤزبک، قیرغیز خالقلاری‌نین ائتنوگئزینده یاخیندان اشتراک ائدیبلر.
تاریخی فاکتلار گؤسته‌ریر کی، قوشچولار قدیم ائتنیک آددیر. XIII عصر تاریخچیسی ف. رشیدالدینین معلوماتینا گؤره تکودر (84-1282) و آرقون خانین (91-1284) دؤورلرینده نفوذلو سرکرده‌لرین اکثریتی قوشچو تایفالاریندان ایدی. ائلخانی حؤکمداری اؤلجایتو خانین (16- 1304) دؤورونده قوشچو اولوسو قیپچاق تایفا اتفاقینا داخیل ایدی. منبع‌لرین معلوماتینا گؤره قوشچولار باتی Batı خانین (56-1224) اساس حربی قوه‌لریندن بیری اولوب. قوشچولارین یاییلما آرئاللاری چوخ گئنیشدیر و اورتا آسیا، ایندیکی ائرمنیستان، گورجوستان، شیمالی قافقاز، تورکیه و ایراندا همین آدی عکس ائتدیرن توپونیم‌لر چوخدور. حال حاضیردا یئیجه کؤوشه‌نشنده و آرمینی کندینین یاخینلیغیندا یئرله‌شن قدیم یاشاییش یئرلریندن بیرینین آدی «قوش تپه»دیر.
گورجوستان اراضيسينده بير نئچه كندين آديندا قوشي و قوشچو ائتنونيملري واردير. قوشي و قوشچو قديم تورك منشالي تايفانين آديدير. میلاددان قاباق 2 –1جي عصرلرده اورتا آسيادا، اونون توخاريستان ايالتينده 5 قولدان عبارت بير تايفا اتفاقي ياراندي. چين منبعلرينده بو تايفا Quyıuan آدلانير كي، بو دا كوشان آدينين فورماسيدير.
هونلار طرفيندن مغلوب ائديلميش و غربه سيخيشديريلميش تايفالار چين منبعلرينده Yueöci آدي ايله قيد اولونموشدور. بو سؤز ايسه قوشان (كوشان) تايفا آدينين چين ديلينده يازيليشيدير. توركوستانين شرقينده اينديكي تورفان شهرينين يئرلشديگي ولايت او زامان قوشي آدلانيردي. ن. و. پيقولئوسكايايا گؤره كوشانلارين اؤزونو آدلانديرماسي كوشي ايدي.
معين تاريخ حادثه‌لرله علاقه‌دار اولاراق كوشي‌لرين (توركجه كوشچولارين) معين حصه‌سي جنوبي قافقازا گلميشدير. محمد حسن باهارلي‌يا گؤره قوشچولار هونلارين تركيبينده 227جي ايلده گلميشلر. مؤليف اونلاري قارا هونلار آدلانديرميشدير.
